vermer

Čuveni holandski slikar Johanes Vermer, poznat i kao Jan Vermer, nije autor jedne od svojih poznatih slika “Devojka sa flautom”, već ju je naslikao jedan od njegovih saradnika ili učenika, utvrdili su stručnjaci Nacionalne galerije iz Vašingtona.

U poslednje tri decenije, istoričari umetnosti su dovodili u pitanje autentičnost dve Vermerove slike koje se nalaze u Nacionalnoj galeriji umetnosti u Vašingtonu. Te dve slike, među kojima je i “Devojka sa flautom”, jedina su dva Vermerova rada naslikana na drvenim panelima.
Dok je galerija bila zatvorena za posete tokom pandemije virusa korona, njeni stručnjaci i konzervatori koristili su novu tehnologiju za proučavanje te dve slike, kako bi utvrdili ko je njihov autor. I utvrdili su da “Devojka sa flautom” više nije Vermerovo delo.

Misteriozni autor Vermerove slike

Mikroskopska analiza pigmenata i napredna tehnologija snimanja otkrila je neuobičajen pristup nanošenju slojeva pigmenata na slici. Ko god da je imitirao rad holandskog majstora iz 17. veka, nije do kraja sledio njegove karakteristike, ostavljajući sliku sa grubom završnom obradom, za razliku od glatkih površina na kojima je Vermer insistirao.

Ovo otkriće obelodanjeno je povodom izložbe “Vermerove tajne”, koja je nedavno otvorena u Nacionalnoj galeriji u Vašingtonu, a na kojoj je izložena i “Devojka sa flautom”.

U kolekciji te ustanove su četiri Vermerove slike, a sve su ispitivane novim tehnologijama. Drugu sliku čije je autorstvo osporavano “Devojka sa crvenim šeširom”, kako se pokazalo, naslikao je Vermer.

– Naučno ispitivanje utvrdilo je da je umetnik koji je naslikao “Devojku sa flautom” koristio slične materijale na sličan način kao i Vermer, ali je nanosio slojeve boje na drugačiji način, od podloge do završne boje – rekla je Ketrin Duli, naučnica iz Nacionalne galerije koja je radila na ispitivanju Vermerovih slika.

Na izložbi su, pored originalnih Vermerovih slika, prikazana i dva falsifikata njegovih radova, za koje se odranije zna da su pokušaj krivokletstva.
Sačuvano je samo 36 Vermerovih slika, pa promena autorstva i samo jedne ima veliki uticaj na izučavanje njegovog slikarstva, navodi “NJujork tajms”.

Mardžori Vizman, šef odseka za severnoevropsko slikarstvo u Nacionalnoj galeriji u Vašingtonu, sa svojim timom pokušala je da otkrije ko je zapravo naslikao “Devojku sa flautom”.

Prema njihovim nalazima, misteriozni autor je verovatno neko iz sledećih kategorija: Vernerov obožavalac, član njegove porodice, amater kog je Vermer za novac podučavao slikarstvu ili slobodni umetnik kog je on povremeno angažovao. Međutim, nijedan istorijski dokument ne pominje da je Johanes Vermer imao asistente ili učenike.

Poznavao tajne velikog majstora

Ona je objasnila kako je otkriveno da je “Devojku sa flautom” naslikala osoba koja je znala tajne Vermerove tehnike, te da je nemoguće da je naslikao neko ko je samo gledao u njegove slike.

Artur Vilok, nekadašnji šef odseka za severnoevropsko slikarstvo i stručnjak za Vermera, kaže kako veruje da su dve osobe odgovorne za “Devojku sa flautom”. On iznosi teoriju da je čuveni slikar napravio crtež slike, a da je druga osoba završila.

Jedna od teorija koje su se pojavile jeste da je autor te slike Vermerova najstarija ćerka Marija, te da je ona završila neke njegove slike pošto je holandski majstor preminuo.

Međutim, ne slažu se svi sa nalazom stručnjaka iz Nacionalne galerije u Vašingtonu. Tako Aneta Georgijevska Šajn, autor nedavno objavljene knjige o Vermeru, navodi da je “Devojku sa flautom” započeo sam Vermer, ali i da postoje neke druge mogućnosti.

– Ima čudnih poteza i na slici „Devojka sa crvenim šeširom“. Postoji teorija da je Vermer koristio kameru opskuru, optičku napravu koja je prethodila fotografiji, kako bi projektovao slike na platno za skiciranje, kada je bio u žurbi da prenese na platno neki prizor pod određenim svetlom – navodi ona.

Sa druge strane, stručnjaci Nacionalne galerije tvrde da nema dokaza da je na ovim slikama Vermer koristio kameru opskuru.